Het leven is als een bos haar

Terwijl ik naar de uitgang van het ziekenhuis liep, liep ik langs een poster met een pijltje erop: "Kijk dáár, ons stiltecentrum!" Ik besloot een kijkje te nemen en de stilte te zoeken, onderin dat grote ziekenhuis.

Het was geen bijzonder mooie ruimte, zoals ik mij de meditatieruimte in ecovillage Findhorn voorstel (niet geweest), of zoals de samenkomstruimte van de broeders van Taizé dat is (wel geweest). In dit stiltecentrum stond een lelijke bank, een aantal LED-waxinelichtjes, een tafel met twee stoelen en een kast. Een lichtkoepeltje liet wat daglicht toe. De kamer zelf deed me dan ook niets. Het besef dat in deze zelfde ruimte mensen die geweest waren, die vochten voor hun leven of bang waren dat van een ander te verliezen, wél.

Er lagen her en der wat boeken: het Nieuwe Testament en de Psalmen, Sleutels tot het hart van Erich Kaniok, De kostbare mens van Bert Boelaars, een christelijke gedichtenbundel... Ik heb ze door zitten bladeren en werd er bij vergelijking weer eens bij bepaald dat de Bijbel beslist geen gemakkelijk leesboek is. Je moet van tevoren weten waar je moet zoeken wat je nodig hebt, anders beland je in een discussie over wel of niet besnijden, in plaats van bij een troostrijke psalm. Een betere reden om het boek te bestuderen in plaats van te gebruiken als het Boek met alle Antwoorden van Carol Bolt is er eigenlijk niet. (Je zult maar Bijbeltje Prik spelen en achtereenvolgens Mattheüs 27:5, Lucas 10:37 en Johannes 13:27 te lezen krijgen...). En zelfs dan is de Tao van Doornroosje bij tijd en wijle beter te begrijpen dan dat veelbestudeerde boek.

En dan was er in het stiltecentrum nog een gastenboek. Het lag opengeslagen op tafel. Ik twijfelde of ik het door zou mogen bladeren (Is dat niet morbide? Wat moet ik er eigenlijk mee?). Maar ik merkte op dat op de opengeslagen pagina door mensen aan andere mensen was geschreven. Al snel was ik, onttrokken aan de buitenwereld, gegrepen door de verhalen van patiënten van het ziekenhuis. Gedichten van een aidspatiënt. Hartekreten van kinderen voor hun ernstig zieke klasgenoot. Het warrige relaas van iemand op de psychiatrische afdeling. Een vrouw op leeftijd die vrede heeft met haar levenseinde. Een bonte stoet van mensen die zich uitdrukten in gebeden, gedichten, wijsheden en dankwoorden.

Het citaat dat me het meeste deed, was een simpele onliner: Het leven is als een bos haar. Altijd in de war. Ziekte en dood brengen mensen niet zonder meer rust en vrede. Het bepaalt ze blijkbaar soms bij niet meer dan de naakte waarheid: de wetenschap kan ons het hoe leren kennen, maar het waarom blijft een mysterie, altijd in de war.

Verder bladerend kwam ik uit bij een gedicht dat -aan het handschrift te zijn- werd opgeschreven door een oudere dame. Of ze het schreef voor God, zichzelf of voor een ander weet ik niet. Maar het greep me wel aan, dat iemand de moeite nam het op papier te zetten, misschien wel vanuit haar herinnering. Hoewel ik het zelf niet over mijn lippen kan krijgen (dankzij Dick Swaab c.s. zit er nog teveel wetenschap in het antwoord op mijn waaromvraag), deze mevrouw maakte met deze woorden van Ad den Besten weer het besef in me wakker dat ik wilde dat ik het kon. En dat het misschien helemaal niet zo heel veel anders zegt dan: Het leven is als een bos haar. Altijd in de war.

Gij hebt, o God, dit broze

bestaan gewild

Hebt boven ’t nameloze

mij uitgetild

Laat mij dan dankbaar leven

de volle tijd,

geborgen in de

bevende zekerheid,

Dat ik niet uit dit smal en

onvast bestand van mijn bestaan

zal vallen dan in uw hand